De première van Anders Zorn
De première van Anders Zorn
Dit kunstwerk zag ik voor het eerst in het Nationaal Museum in Stockholm, op mijn verjaardag in 2009. Het trok mijn volledige aandacht naar zich toe. Het is gemaakt door een van de bekendste Zweedse kunstenaars in Nederland: Anders Zorn, in 1888. “En premiär”; een première, luidt de titel. Hoewel het in een hele slechte staat is: de barsten zijn duidelijk te zien, vond ik gelijk dat het erg mooi was. Wat mijn aandacht trok is de tederheid van de twee figuren in het water. De jonge vrouw assisteert het jongetje het water in, afgaande van de titel is het zijn eerste keer, en je kan zien dat ze om hem geeft. Is ze misschien zijn oudere zus? Een korte researchronde op het internet laat zien dat Zorn graag vrouwen afbeeldt die naakt baden. Wie niet: zie die prachtige heupen. Maar gelukkig is hij niet alleen een voyeur; hij ziet iets veel interessanters. Hij ziet hoe het licht met het water speelt, hoe het water het licht reflecteert terwijl het beweegt. De manier waarop hij het water rond de benen van de twee figuren afbeeldt is indrukwekkend. Het licht speelt ook met de huid van de vrouw en het jongetje, en je kan zien hoeveel plezier Zorn had in het schilderen van de zachtheid van het licht op de ruggen en benen van de twee.
Anders Zorn, With Mother, 1895
Wat ik ook gevonden heb, is een latere versie van het schilderij: “With Mother”, zeven jaren later geschilderd. Dus het is niet de oudere zus, maar de moeder die het jongetje begeleidt. Dit schilderij hangt in het Museum voor Schone Kunsten in Gent, België. Zoals je kan zijn lijken ze veel op elkaar, maar met opmerkelijke verschillen. De eerste is dat het kader veel ruimer is in het tweede schilderij, waardoor we veel meer achtergrond zien. Een ander verschil is dat de moeder in het tweede schilderij veel meer richting de jongen kijkt, wat het ‘zorgende’ sterker benadrukt. Ik vind echter dat de compositie van het eerste schilderij sterker is. Voor mij is dit kleine, kapotte schilderij, in dat museum in Stockholm, er één die je niet loslaat. Tekst: Grietje Hoogland
