Wie zijn de Guerrilla Girls?
De tentoonstelling in het van Abbe Museum in Eindhoven laat posters zien van de activistische kunstenaarsgroep Guerrilla Girls als deel van de tentoonstelling 1985-NU, maar wie zijn de Guerrilla Girls?
Inspiratie
Een inspiratiebron voor de groep was de feministische essay “Why have there been no great women artists?’ (waarom zijn er geen grote vrouwelijke kunstenaars geweest?) geschreven door Linda Nochlin in 1971. Hierin constateert Nochlin dat door de geschiedenis, vrouwen geen bekende grote kunstenaars zijn geworden en geeft zij de kunstwereld hier de schuld van. Ze zegt dat de kunstwereld de vaak herhaalde verklaring geeft dat vrouwen biologisch of intellectueel inferieur zijn. Nochlin schrijft: "The fault lies not in our stars, our hormones, our menstrual cycles, but in our institutions and our education."
1985
De groep is opgericht in 1985 als reactie op de tentoonstelling An international Survey of Recent Painting and Sculpture. Hierin waren 169 kunstenaars tentoongesteld, waarvan maar 13 vrouwelijke kunstenaars. De groep begon met hun zogenaamde ‘weenie counts’, ze gingen naar musea en tellen hoeveel mannelijke en hoeveel vrouwelijke kunstenaars te zien zijn. Zo ontstonden hun posters, waar deze data op vermeld staan. Ze plakten deze posters helemaal over New York heen als ‘public service announcement’. Maar de galeries reageerden amper op de protesten, er kwam maar geen verandering in de verhoudingen. De Guerrilla Girls probeerden het nog eens met een poster, waarin ze de galeries behandelen als eigenwijze kleuters. De manier van brengen is erg humoristisch, wat vaak in hun posters terug komt. In het eerste jaar dat ze actief zijn richtten ze zich voornamelijk op man-vrouwverhoudingen binnen de kunstwereld, maar al snel gaan ze zich ook bezig houden met discriminatie een lgbt+ issues.
De dames verschijnen alleen maar met gorilla masker in het openbaar of op foto’s, omdat hun anonimiteit erg belangrijk is. Dit is belangrijk omdat de meeste van hen werkende kunstenaars zijn en ze bang zijn dat de instituties waar ze commentaar op geven hun carrière zullen dwarsbomen. Ze nemen daarom namen van overleden vrouwelijke kunstenaars over, zoals Frida Kahlo en Georgia O’Keeffe, niet alleen om het theatrale, maar zeker ook als zelfbescherming. Ze gebruiken hun anonimiteit ook om de focus meer te houden op de issues dan op hun persoonlijkheid.
"Reinventing the "F" word: Feminism!"
De Guerrilla Girls’ marketing technieken die ze gebruikten waren veel geavanceerder dan die van voorafgaande feministische campagnes. Door de intimiderende teksten en het aantrekken van de opgeleide massa consumenten verkregen ze een breed publiek. Ook zijn de maskers erg grappig en passen deze goed bij hun humoristische aanpak van protesteren. Met humor gingen ze in tegen de gedachten dat feministen niet tegen een grapje kunnen en geen humor hebben. Ze lieten feminisme eruit zien als een glamoureuze club, kunstcriticus Roberta Smith zei hierover dat ze ‘de feministische theorie een populistische twist gaven, een Madison Avenue glamour en lieten het los op straat”. Omdat zij alleen maar vrouwen toe laten tot de groep, parodiëren ze eigenlijk het machtsgedrag van de dominante mannelijke kunstwereld.
Nu
Vandaag de dag is de groep nog steeds actief, maar de enige originele leden die de groep hadden opgericht zijn nog Frida Kahlo en Kathe Kollwitz. Er wordt gespeculeerd dat totaal ongeveer 100 vrouwen in de groep hebben gewerkt. Maar de Guerrilla Girls zeggen zelf: "We don't have any idea. We secretly suspect that all women are born Guerrilla Girls. It's just a question of helping them discover it. For sure, thousands; probably, hundreds of thousands; maybe, millions." In de Jaren 80 van de vorige eeuw hadden veel vrouwelijke kunstenaars het gevoel dat ze niet konden slagen als kunstenares en feministen konden zijn, maar de Guerrilla Girls hebben ze ongelijk bewezen. Tot vandaag de dag zijn de werken van de vrouwen relevant en hebben veel invloed gehad op de kunstwereld. Ze hebben activisme van vitaal belang gemaakt in de kunstwereld. Ze hebben het pad vrij gemaakt voor andere activistische groepen, zoals bijvoorbeeld Pussy Riot. Naast posters behoren billboards, performances, protesten, lezingen, installaties en limited-edition prints tot het oeuvre van de groep. De werken zijn nu veel waard op veilingen. De reputatie van de groep is gegroeid en ze houden zich bezig met bredere onderwerpen zoals Hollywood, politici en het homohuwelijk. Ze werken nu samen met instituties dus ze voorheen verafschuwden, en hun acties zijn nog net zo radicaal.
Wat ironisch is aan dit verhaal, is dat de Guerrilla Girls de musea, galeries en de kunstwereld in het algemeen sterk bekritiseren, ze nu geïnstitutionaliseerd zijn. Een deel van hun posters zijn nu te zien in het Van Abbe Museum in Eindhoven. Meer dan zestig instituten over de hele wereld hebben werken van hen in hun collectie opgenomen. Een voorbeeld is het MoMA, een museum die ze zeer sterk bekritiseerd is geweest door de Guerrilla Girls. Wat de tentoonstelling in het Van Abbe Museum laat zien en de huidige werken van de dames, is dat er nog zeer weinig veranderd is op het gebied van seksisme, racisme en corruptie in de kunstwereld. De posters die gemaakt zijn in de jaren 80 van de vorige eeuw zijn dus zeker nog relevant. Afbeelding heading: Guerrilla Girls, 1989, HOW WOMEN GET MAXIMUM EXPOSURE IN ART MUSEUMS. Alle afbeeldingen komen van guerillagirls.com, tenzij anders vermeld.
