Unfair 2016: waar kunstenaars krijgen wat ze verdienen

31 maart - 2016
door Vincent Moleveld

Unfair opende gisteren in de Westergasfabriek in Amsterdam. De kunstbeurs is nog tot en met 3 april te bezoeken.

Unfair is een beurs voor en door kunstenaars. 40 kunstenaars werden uitgenodigd voor de beurs en krijgen zo de kans zichzelf te vertegenwoordigen. Ze maken duidelijke statements met nieuwe werken. Het is uiteraard de bedoeling dat het werk verkocht wordt, maar de hele opbrengst gaat naar de kunstenaar zelf. Unfair is een stichting zonder winstoogmerk. Unfair is niet een kunstbeurs zoals we die gewend zijn. Het voelt meer als een dynamische groepsexpositie door jonge kunstenaars. Dit gevoel wordt bevestigd wanneer mij wordt uitgelegd dat de groep kunstenaars ook echt zelf de ruimte heeft opgebouwd en als groep naar de beurs toe heeft gewerkt. Je merkt dat de kunstenaars zijn uitgekozen op basis van hun artistieke kwaliteiten, het niveau is hoog. Het is geen presentatie van een werkweek of residentie, het zijn allemaal werken die af zijn. De indeling van de ruimte is ook verre van regulier. Het wijkt af van het hokjeskarakter, wat je vaak op beurzen tegenkomt, en speelt met hoeken, doorgangen en open ruimtes. Wanneer je door de ruimte heen loopt ervaar je je als in een labyrint, het is moeilijk je te oriënteren. Dit geeft echt het gevoel dat je iets aan het ontdekken bent. Het ruimtelijk ontwerp hiervoor is van Donna van Milligen Bielke.

Plattegrond indeling Unfair, ruimtelijk ontwerp: Donna van Milligen Bielke Sanne Vaassen presenteert op de beurs een drietal werken. Hoewel de onderwerpen verschillen, zijn ze wel verbonden met elkaar. Sanne vertelt dat de drie werken bij elkaar horen en fragmenten zijn van iets groters. Haar meest radicale werk is Cartography, waarin zij haar moedervlekken in kaart heeft gebracht. Tijdens de beurs kun je een van haar moedervlekken laten tatoeëren op je eigen huid. Zo ontstaat er een nieuwe kaart van de moedervlekken op verschillende personen. Iedere vlek wordt maar eenmaal getatoeëerd, op precies dezelfde plek als waar het origineel zich bevindt.

Tattoeage tafel, Cartography, Sanne Vaassen, Unfair

Tatoeage tafel, Cartography, Sanne Vaassen, Unfair

Overzicht moedervlekken, Carthography, Sanne Vaassen, Unfair

Cartography, Sanne Vaassen, Unfair In Cumulus toont Sanne vier verschillende regenbuien in lijnen van blauwe A4'tjes. Als de bui begint, wordt het eerste vel neergelegd en legt ze de andere A4’tjes ernaast. Als ze de laatste heeft neergelegd, pakt ze meteen de eerste weer op. Zo ontstaat er een zichtbaar verloop van de bui.

Cumulus, Sanne Vaassen, Unfair Als derde werk, Kintsugi, toont Sanne een collectie scherven, die ze heeft gevonden tijdens wandelingen in Maastricht. Maastricht is van oudsher een keramiek stad en deze scherven vindt ze overal in de stad. Ze worden door de grond gemengd om het steviger te maken. De drie werken geven een inzicht in de waarneming van de kunstenaar, maar tonen ook een intimiteit en kwetsbaarheid.

Kinstugi, Sanne Vaassen, Unfair Een ander werk dat opvalt is een game van Alexander Höglund, genaamd Brilliant Green. Alexander geeft mij een rondleiding door de game, die een meditatieve ruimte voorstelt. We starten in een symmetrische buitenruimte waar een roze glimmende figuur boven hangt. Alexander vertelt mij dat deze wereld een soort andere dimensie is. Ik zie bomen en een blauwe lucht, het is herkenbaar maar niet precies onze wereld. We komen boven een zee of wolkenveld terecht waarboven een planetenstelsel hangt. De planeten hebben van Alexander een massa en zwaartekracht meegekregen. Hij vindt het belangrijk dat onze natuurwetten ook in deze wereld zitten, anders zou je voelen dat het niet klopt.

Brilliant Green, Alexander Höglund, Unfair Het ontwerp voor de game is van de kunstenaar zelf. Het is geen spel waarin je iets moet doen, je kunt alleen rondlopen en kijken. Dit is erg rustgevend, voor een paar minuten vergeet ik de beurs om mij heen en is al mijn aandacht gevestigd op deze nieuwe wereld. Onder een stolp is nog een piepkleine versie van een gouden beeld uit de game te zien. Dit heeft een mooie wisselwerking. Van het kleine beeldje zijn nauwelijks de details zichtbaar, maar in de game is het een levensgroot beeld en worden de details zichtbaar.

Alexander Höglund, Unfair De spannende indeling van de beurs zorgt ervoor dat je telkens weer een nieuwe ruimte ontdekt. Je kunt hier flink wat tijd doorbrengen zonder je een seconde te vervelen. Niet elk werk is even inzichtelijk zonder tekst en uitleg. Andere werken geven juist een nieuw inzicht of kijk op dingen. Het is een afwisselende beurs waar voor elke kunstliefhebber iets te vinden is. Juist het gevoel dat je niet op een beurs rondloopt is een verademing, het gaat hier echt om de kunstenaars en hun werk. Hieronder een selectie van wat er te zien is op Unfair 2016