Cookievoorkeuren
InstellingenIk ga akkoord
Helpcenter

Tentoonstelling Goede Hoop nu in het Rijksmuseum

21 april - 2017
door Vincent Moleveld
39

Delen

Goede hoop is een zeer passende naam voor de tentoonstelling in het Rijksmuseum over de relatie tussen Nederland en Zuid-Afrika. De titel Goede Hoop keert meerdere malen terug. "De tentoonstelling 'Goede Hoop' laat een belangrijk deel van onze koloniale geschiedenis zien in al zijn nuances. Een zowel pijnlijk als indrukwekkend, maar vooral onrustbarend en herkenbaar verhaal.” Dit zegt Adriaan van Dis, schrijver, Afrika-kenner. Overigens heeft hij de audiotour ingesproken die bij de tentoonstelling beluisterd kan worden. De relatie tussen Zuid-Afrika en Nederland startte rond 1600, toen de VOC daar een tussenstop maakte onderweg naar Indië. Dit noemden ze Kaap de Goede Hoop, maar die hoop gold alleen voor de Nederlanders. In de tentoonstelling krijg je te zien, niet alleen hoe het was voor de Nederlanders om daar te zijn, maar ook hoe het was voor de inheemse bevolking. De tentoonstelling laat veel verontrustende zaken zien aan de bezoekers, maar gelukkig wordt dit niet op een onsmakelijke manier verbeeld.

Goede Hoop foto bank

Zitbank, ca. 1950-1970. Museum Africa, Johannesburg, Zuid-Afrika, van www.rijksmuseum.nl

De tentoonstelling Goede Hoop

In het eerste deel van de tentoonstelling gaat het voornamelijk over het verleden, tot ongeveer 1900. Als bezoeker krijg je voornamelijk voorwerpen te zien van kolonisten. Zo zijn er ook tekeningen van Robert Jacob Gordon tentoongesteld. Hij maakte tekeningen van de inheemse bevolking, de dieren en panorama’s van het landschap. Ook heeft hij een gedetailleerde kaart gemaakt van Zuid-Afrika. Het tweede deel van de tentoonstelling gaat voornamelijk over Zuid-Afrika na 1900. De apartheid is een groot thema hier. Hier zijn voorwerpen uit Zuid-Afrika te zien, zoals een bankje die de apartheid verbeeld. Te zien in een klein zaaltje staat dit parkbankje, met daarop geschreven ”net blankes – only whites”, vergelijkbaar met het bankje op de foto van Ed van der Elsken, waarvan zijn werk ook in de tentoonstelling te zien is. Achter het bankje hangen verschillende bordjes, met daarop bijvoorbeeld ‘restroom, blankes – whites’ Relevant: Een bijzonder gedicht van Nelson Mandela!

Goede Hoop Ed van der Elsken bank

Ed van der Elsken, Durban, Zuid-Afrika (1959) Nederlands Fotomuseum / © Ed van der Elsken / Collectie Stedelijk Museum Amsterdam

Relatie tussen Zuid-Afrika en Nederland

“De relatie tussen Zuid-Afrika en Nederland is nog steeds in voelbaar en tastbaar, die impact van die 400 jaar geschiedenis die is er.”, aldus Martine Gosselink, hoofd geschiedenis Rijksmuseum. In de tentoonstelling is die 400 jaar geschiedenis verbeeld met 300 voorwerpen, die vooral afkomstig zijn uit Zuid-Afrika. De tentoonstelling is erg indrukwekkend. Omdat dit verleden vaak niet verteld wordt tijdens de geschiedenis les, is dit een belangrijke voorstelling om voor iedereen gezien te hebben. Aan het eind van de tentoonstelling word goede hoop gesuggereerd voor Zuid-Afrika. De tentoonstelling Goede Hoop is nog te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam tot 21 mei. Heb je nou een dag te besteden in het Rijksmuseum en wil je meer weten over het koloniale verleden van Nederland? In de Rijksmuseum app is een audiotour te vinden die je mee neemt door de collectie, met als thema het koloniale verleden. Voor meer informatie bezoek de website: www.rijksmuseum.nl