Rivalen aan het Haagse Hof

Van 25 oktober 2014 tot 15 maart 2015 staan in het Haags Historisch Museum twee van de meest invloedrijke vrouwen uit de Gouden Eeuw recht tegenover elkaar: Elizabeth Stuart (1596- 1662) en Amalia van Solms (1602-1675). In de tentoonstelling 'Rivalen aan het Haagse Hof' laat het museum zien hoe deze vrouwen elkaar constant de loef probeerden af te steken. De bezoeker wordt meegenomen naar het weelderige hofleven van Den Haag in de 17de eeuw. Rivaliteit Beide vrouwen komen in 1621 naar Den Haag. Elizabeth Stuart als koninklijke balling, Amalia van Solms als een van haar hofdames. Kort na hun aankomst in Den Haag krijgt Amalia van Solms een verhouding met de toekomstige stadhouder Frederik Hendrik. Ze trouwen in 1625, hetzelfde jaar waarin Frederik Hendrik stadhouder wordt. Door haar huwelijk ziet Amalia zich plots gepromoveerd tot First Lady van de Nederlandse Republiek. Amalia's nieuwe status zorgt voor toenemende rivaliteit tussen de twee vrouwen. Door hun onderlinge concurrentie ontstaat een echte hofcultuur in Den Haag. Beide hoven proberen elkaar namelijk constant af te troeven met opdrachten aan kunstenaars, jachtpartijen, hofbals, maskeraden en toneel.

Terrine met gesneden stenen van Amalia van Solms, ca. 1660, Collectie Rijksmuseum van Oudheden, Leiden. Bron: Haags Historisch Museum

Ook op de huwelijksmarkt waren Elizabeth en Amalia elkaars rivalen. Beide vrouwen aasden op dezelfde huwelijkskandidaten voor hun kroost. Tot slot schenkt de tentoonstelling aandacht aan de politieke en dynastieke ambities van Elizabeth en Amalia. Beide vrouwen moeten na de dood van hun echtgenoten in moeilijke omstandigheden de belangen van hun dynastieën verdedigen. Amalia of Elizabeth, wie zal zegevieren?

Portret van Amalia van Solms, geschilderd door M.J. van Mierevelt. Ca. 1640. Collectie Haags Historisch Museum. Bron: Haags Historisch Museum

De tentoonstelling Rivalen aan het Haagse Hof is te bezoeken van 25 oktober 2014 tot 15 maart 2015. Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamige publicatie, geschreven door Nadine Akkerman (Universiteit Leiden). Zij is gepromoveerd op de complete correspondentie van Elizabeth Stuart, die in drie delen wordt uitgegeven door Oxford University Press (deel II verscheen reeds in 2011). Ga voor meer informatie naar de website van het Haags Historisch Museum.