O MUZE! Inspirerende personen in de Nederlandse kunst sinds 1850

De omvangrijke tentoonstelling O MUZE! in De Hallen Haarlem laat zien welke vrouwen en mannen belangrijke inspiratiebronnen waren voor de Nederlandse kunst vanaf 1850. Personen die inspireerden door hun lichaam, hun persoonlijkheid of hun uitingen. O MUZE! brengt moderne en hedendaagse kunstwerken samen waarin talloze muzen centraal staan: beminden, naaktmodellen, schrijvers, bijbelfiguren en beroemdheden. Met werk van onder meer Kees van Dongen, Isaac Israels, Carel Willink, Gijs Frieling, Roy Villevoye, Manon de Boer en Guido van der Werve. Het woord museum zelf is afgeleid van het Griekse Mouseĩon: ‘plaats waar de muzen vereerd worden’. De kunstgeschiedenis is dan ook ondenkbaar zonder muzen. Rafaël, Renoir, Picasso en Dalí hadden favoriete modellen, of partners die onmisbaar waren voor hun werk. Maar ook Jan Sluijters, Breitner, Daan van Golden en Marlene Dumas hadden en hebben favoriete modellen, die onmisbaar waren voor hun werk.

Leo Gestel, Dame met met grote hoed in prieel, 1913, Olieverf op doek, Frans Hals Museum | De Hallen Haarlem

Kunstenaars laten zich vaak begeesteren door modellen of eigen geliefden: zo had Jan Sluijters zijn Greet van Cooten en Carel Willink zijn Sylvia. Kunstenaars inspireren ook elkaar: legendarisch is de vriendschap tussen Piet Mondriaan en Marlow Moss. Schrijvers kunnen evenzeer artistieke ideeën laten ontspruiten: theosofische boeken van Madame Blavatsky brachten de schilder Janus de Winter tot abstractie. Bekende bijbelfiguren als Jezus en Maria zijn ook na de ontkerkelijking belangrijk gebleven. Sinds jaar en dag veroorzaken podiumkunstenaars begeestering bij hun collega’s binnen de beeldende kunst: danseres Gertrud Leistikow en actrice Asta Nielsen brachten schilders in vervoering. Deze en andere muzen zijn de leidraad voor een tentoonstelling waarin een veelheid aan fascinerende figuren de revue passeert, vanaf 1850 tot nu. Tal van museale en particuliere bruikleengevers werken mee aan de zeer gevarieerde tentoonstelling.

Guido van der Werve, Nummer veertien, Home, 2012, 4k video met geluid, Frans Hals Museum | De Hallen Haarlem, verworven in gedeeld eigendom met het Stedelijk Museum Amsterdam

Het Frans Hals Museum haakt in op de Zomerserietentoonstelling met een kleine presentatie over de klassieke muzen: de zanggo- dinnen die door kunstenaars in de oudheid werden aangeroepen. Daarbij zijn diverse voorbeelden te zien van muzen-voorstellingen uit de Gouden Eeuw. 20 mei t/m 20 september 2015. Tentoonstelling 'O MUZE!' 'O MUZE!' is te bezoeken van 6 juni tot en met 31 augustus 2015. Ga voor meer informatie naar de website van De Hallen Haarlem.