Interview Ernesto Lemke - Brickpainten: schilderen met Lego

Zelf meedoen aan de tv-show Lego Masters begon eigenlijk als grap. Ernesto Lemke , kunstenaar en kunstdocent, keek er thuis naar en een collega ook. Ze appten elkaar hun commentaar, een van hen appte zullen we ons ook opgeven, en de ander antwoordde: ‘Ja, doen we. Lol’.

Tijdens de show krijgen deelnemende duo’s Lego-opdrachten en bouwen ter plekke zonder ontwerp vooraf. Een van de opdrachten betrof ‘kunst’. Bekende internationale kunstenaars zoals Ai WeiWei en Olafur Eliasson hebben Lego al ingezet bij hun creaties. Voor Ernesto ging er een nieuwe deur open. Gedurende zijn opleiding (Kunstacademie Minerva, Groningen) en loopbaan had hij zich ontwikkeld van striptekenaar tot autonoom tekenaar en schilder, ook werkend met een pionierend lescollectief binnen het onderwijs. Nu is daar voor hem een nieuwe kunstvorm bijgekomen die hij ‘Brickpainten’ noemt: met Lego studs ‘schildert’ hij portretten. Lemkes aanpak oogst lof.

- Hoe werkt het opbouwen van een doek met Lego?

Niet heel anders dan hoe ik met verf ook een doek opbouw. Ik bekijk eerst hoe de verdeling in tonen is. In tegenstelling tot verf kun je nu geen kleuren ‘mengen’ dus je bent gebonden aan het materiaal zelf. De keuze voor de verkeerde toon leidt gaandeweg onvermijdelijk tot dilemma’s die zich bijna niet meer laten oplossen. Je moet dus constant het grotere geheel in de gaten houden. Het is handig om bij de meer kenmerkende onderdelen van iemands gezicht te starten, ogen, neus, mond. Simpelweg omdat, naast kleurtonen, ook de verhoudingen voor een groot deel ‘vast’ liggen. Lego nopjes staan in dit type ontwerp geen verschuivingen toe dus je kunt maar tot een bepaalde hoogte detailleren op de vierkante centimeter. Beide aspecten zorgen voor een interessante uitdaging.

- ‘Brickpainten’ wordt gezien als een nieuwe kunstvorm. Wat betekent dat voor u?

Professionals binnen kunstzinnige en ook vormgeving-technische disciplines hebben gezegd hoe bijzonder ze mijn met Lego bricks gemaakte Van Gogh portret vinden. Bijzonder vooral in de zin dat men zoiets nog niet eerder had gezien. Ik ben gaan beseffen dat het de ‘conventies’ van het medium heeft opgerekt. Dit was gewoon nog niet eerder gedaan en daarin schuilt ongetwijfeld een deel van de fascinatie, bij mezelf en bij anderen, om te verkennen wat er verder allemaal mogelijk is. Ik zou graag groot, groter, groots werken maar het materiaal is duur. Momenteel werk ik op het minimum waarbinnen ik kan doen wat ik wil doen. Gemeten in Lego ‘studs’ is dat op een 32x32 plaat, met een enkel uitstapje naar iets groter. Ik ben nu met een aantal partijen in gesprek. De werkwijze leent zich voor verschillende doeleinden en we kijken nu welke opties het waard zijn verder uit te werken, en in welke vorm

- In uw overige kunst haakt u in op de actualiteit, met portretten met mondkapjes.

De directe aanleiding was mijn deelname aan Lego Masters en het feit dat je weken intens samen bent met mensen wiens gezicht je verder niet kent dan wat boven de mondkapjes zichtbaar is. Dat was echt een andere ervaring. Ik vond dat een interessant gegeven, omdat je onvermijdelijk beelden projecteert ter invulling. Niet in de interactie, maar wel door het gebrek aan gezichtsuitdrukkingen. Die kenmerken een persoonlijkheid minstens zoveel als opvattingen.

Met tekenen en schilderen heb ik een vrij groot technisch bereik, wat maakt dat ik veel ‘kan’. Op voorhand sluit ik nooit iets uit, het kan erg van de context afhangen dat ik me wel eens laat verleiden om heel andere dingen te doen, gewoon omdat ik het leuk vind. Muurschilderingen, illustraties, etalages, graffiti zijn voorbeelden van leuke ‘uitstapjes’. Maar het kan ook dieper gaan, levensbeschouwelijk. Mijn favoriete kunstenaar is David Hockney. In zijn werk komen ideeën over waarneming, tijd en representatie op een hele reflectieve manier naar voren. Dat beschouwende aspect fascineert me.

Boeddhisme speelt een rol in mijn leven, en ik denk na over de impact van de achtergrond van mijn familie in Indonesië. Daar heb ik al over geschilderd en ik wil het thema verder uitwerken. In dit stadium zijn het vooral nog ‘vage beelden’. Nog niet vastomlijnd, maar ook symbolisch ‘vaag’ en korrelig, als op de oude foto’s over die tijd.

Misschien is dit ook wel voor een deel waarom ik zo kan genieten van kunst, die een bepaalde betrokkenheid vraagt wat betreft ‘eigen invulling’ van de kijker. Niet alles hoeft ‘af’ te zijn en de kracht van suggestie – door niet alles te kleuren - staat juíst toe dat je verbeeldingskracht het nodige moet toevoegen. Misschien dat daar ook wel die mate van fascinatie van uitgaat, waardoor mensen zich soms afvragen hoe ik doe wat ik doe.

Bezoek de pagina van Ernesto Lemke