Illustraties - Beeld zegt meer dan duizend woorden

Het maken van illustraties is een vak, een heel mooi vak, wat in het begin van de vorige eeuw is ontstaan. In die tijd vierde illustratoren hoogtijdagen toen fotografie nog niet de mogelijkheid bood om weer te geven wat de toen opkomende reclame-industrie wenste; het perfecte beeld. 

Illustraties werden al snel gemaakt voor verschillende markten, van kleding tot voedsel, van de tabaksindustrie tot aan de automotivemarkt. Op de millimeter nauwkeurig werd de perfecte wereld geconstrueerd, om iedereen te verleiden tot consumptie. In dit stuk wil ik mij in het bijzonder richten op de ontwikkeling van fashion- en kunstillustraties. In de jaren tachtig van de achttiende eeuw werden de eerste tijdschriften gepubliceerd die puur op vrouwen waren gericht. De eerste tijdschriften waren toen nog vooral bedoeld voor de welgestelde vrouwen, omdat zij voldoende tijd en geld hadden en daarnaast geletterd waren. Rond de eeuwwisseling veranderde dit snel omdat papier goedkoper werd en steeds meer mensen konden lezen. Dit maakte de weg vrij voor het bereiken van het grote publiek door de mode-industrie.

Een van de bekendste en oudste modebladen is de Vogue. Illustraties en de Vogue hebben hierdoor een rijke geschiedenis. De eerste collecties van de Vogue waren helemaal geïllustreerd, al was het in 1892 nog niet het beroemde modetijdschrift zoals we dat vandaag de dag kennen. Het tijdschrift ging toen deels over mode, maar er staan ook boek-, muziek- en theaterrecensies, sportverslagen en artikelen in over het belang van etiquette en het bestrijden van dierenleed. Wie tegenwoordig een Vogue openslaat, wordt visueel overdonderd door het aantal advertenties en oogstrelende advertorials. Beeld speelt een even belangrijke, zo niet belangrijkere rol dan tekst.

Jean Patchett - Vogue cover april 1950- The Black and White idea. Foto Irving Penn

Werd de modewereld in de laatste decennia gedomineerd door fotografie, tegenwoordig heeft de mode-illustratie een ware comeback gemaakt. In commerciële modebladen zijn weer steeds vaker tekeningen te vinden. Een andere interessante ontwikkeling is de opkomst van illustraties als kunst. Waar illustraties begon als een tool om een commercieel product te promoten, is de illustratie langzaam zelf het product geworden. Steeds vaker zie ik deze kunstvorm opduiken in galeries en op kunstbeurzen. Illustraties hebben vaak iets nostalgisch, maar zijn ook speels en kleurrijk. Kortom een verrijking voor aan je muur.

Martine Brand - YSL - Galerie Pien Rademakers

Tekst: Vincent Moleveld