Het leven van Rembrandt van Rijn
Het leven van Rembrandt van Rijn (1606-1669). Rembrandt wordt beschouwd als een van de grootste Europese schilders en etsers, als ook de bekendste Hollandse meester van de 17e eeuw. Tijdens deze Gouden Eeuw wist Rembrandt de kost te verdienen met zijn kunstwerken en behoorde hij tot een hogere stand dan de gemiddelde Hollander. Zijn schilderkunsten resulteerden in vraag naar portretten, maar ook zijn etsen waren tot in Italië gewild. Hoe is Rembrandt zo’n bekende kunstenaar geworden?
Leidse periode
Rembrandt was de zoon van een molenaar, geboren in Leiden. Zijn ouders hadden hem na de Latijnse school ingeschreven voor de universiteit, maar daar haakte Rembrandt snel van af. In plaats daarvan werd hij schildersleerling, waarna hij zijn eerste periode als zelfstandig kunstenaar in Leiden begon (1626-1631). Zijn werken beeldden veelal Bijbelse verhalen af. Deze heeft Rembrandt in precisie geschilderd, met veel details en bonte kleuren.
Rembrandt van Rijn, Tobit en Anna met het bokje, 1626, © Rijksmuseum Amsterdam
Amsterdam
In 1631 verliet Rembrandt zijn geboorteplaats om naar Amsterdam te verhuizen. Hier maakte hij veel portretten in opdracht, maar ook schilderde hij historiestukken en maakte hij tekeningen en etsen. In zijn schilderijen kwamen steeds meer de karakteristieken van de Barokke schilderkunst naar voren; de composities werden dramatischer, het contrast tussen de lichte en donkere kleuren werd steeds sterker en zijn toets werd losser.
Rembrandt van Rijn, Portret van een oude man, 1667, © Mauritshuis, Den Haag
Eind jaren 30 maakte Rembrandt veel landschappen, maar vanaf circa 1640 werden zijn werken somber; wellicht door alle tegenslagen in zijn leven. In 1634 trouwde Rembrandt met Saskia van Uylenburgh. Er stond hen een zware tijd tegemoet; drie van hun kinderen moesten vlak na de geboorte begraven worden. Uiteindelijk kregen ze een zoon, Titus. Nadat zijn vrouw in 1642 was gestorven, kreeg Rembrandt samen met Hendrickje Stoffels in 1654 ook nog een dochtertje, Cornelia. In de jaren 50 werden Rembrandts werken weer groter en kleurrijker, met krachtigere penseelstreken. In zijn laatste periode als schilder bevatte Rembrandts werk nog steeds veel Bijbelse thema’s. Zijn dramatische groepsportretten verdwenen echter voor intiemere portretten.
Rembrandt van Rijn, Zelfportret, ca. 1628, © Rijksmuseum Amsterdam
De Nachtwacht
Rembrandts bekendste werk is Het korporaalschap van Frans Banning Cocq en luitenant Willem Ruytenburgh maakt zich gereed (1642), dat beter bekend staat als De Nachtwacht. Deze naam heeft men er pas in de 18e eeuw aan gegeven, toen het schilderij met de jaren mee steeds donkerder was geworden. Ook de compositie van het schilderij was oorspronkelijk iets anders. Kapitein Cocq en zijn luitenant stonden namelijk niet in het midden van het doek, maar liepen naar het midden toe. Het doek is aan alle vier de kanten ingekort, maar voornamelijk aan de linkerkant. Het meest opvallende aspect aan dit schilderij is het gebruik van chiaroscuro; het grote contrast tussen lichte en donkere kleuren. Deze techniek werd tijdens de Barok veel gebruikt om drama in een schilderij te verwerken. In De Nachtwacht brengen deze sterke contrasten eenheid in de compositie en figuren. Ook worden hierdoor de expressieve kenmerken in het schilderij gemarkeerd, terwijl de onbelangrijke details onderschikt worden. Dit alles maakt het een dynamisch werk en een mooi voorbeeld van de Barok in de Nederlandse schilderkunst.
Rembrandt van Rijn, De Nachtwacht, 1642, © Rijksmuseum Amsterdam
Het leven van ... serie
1. Het leven van Leonardo Da Vinci
2. Het leven van Picasso
3. Het leven van Vincent van Gogh
Afbeelding header: Rembrandt van Rijn, De anatomische les van Dr Nicolaes Tulp, 1632, © Mauritshuis, Den Haag
