Cookievoorkeuren
InstellingenIk ga akkoord
Helpcenter

ER WAS EENS... de collectie nu in het van Abbemuseum

18 september - 2014
door Vincent Moleveld
51

Delen

John Körmeling, HIHA. Installation view Once Upon a Time, second floor. 2013, photo Peter Cox

Sinds 2 november 2013 staat de gehele nieuwbouw van het van Abbemuseum in het teken van een volledig nieuwe benadering van de collectie. Onder de titel Er was eens... De collectie nu worden kunstwerken, documentatie en archiefmateriaal samengebracht rondom specifieke thema’s die de kunstwerken verbinden met de maatschappelijke context waarin ze werden gemaakt en getoond. Vijf verdiepingen zijn gevuld met werken uit de collectie; van een Picasso uit 1909 tot de meest recente werken. Voor het eerst is zo’n groot deel van de collectie, meer dan 600 kunstwerken en archiefstukken, in een presentatie samengebracht. Naast aandacht voor de kunst uit de vorige eeuw is een belangrijk deel gewijd aan kunst vanaf 1989 en recente aankopen die niet eerder zijn getoond. In deze meerjarige tentoonstellingen vinden regelmatig wisselingen plaats. Op zaterdag 24 mei 2014 worden drie nieuw ingerichte projectruimtes geopend.

Installation view Once Upon a Time, ground floor. 2013, photo Peter Cox

Andere elementen in de tentoonstelling

Naast de kunstwerken introduceert het museum vier andere elementen die een belangrijke rol spelen in de presentatie: Contexten; delen uit het archief bieden een kader voor de tentoongestelde werken, maar ook een extra achtergrond bij het basisverhaal van de collectiepresentatie. - Verhaallijnen; mensen van buiten het museum, met een ander soort kennis en achtergrond, voegen hun verhalen en interpretaties toe. Zo zijn er de audiotour No Kiddin', de soundscape This is not a space en Punt.Point. Via een 'open call' nodigen we jou ook uit een Verhaallijn te ontwikkelen. Museumindex; de Nederlandse vormgever Joost Grootens visualiseert de informatie die schuilt in de getallen waarmee onze verzameling kunstwerken omschreven kan worden Blik op de wereld; In de toren geven speciaal daarvoor uitgenodigde gasten hun visie op de ontwikkelingen in de wereld vanaf 1900 tot nu. De eerste aflevering, samengesteld door de kunsttheoreticus Joram Kraaijeveld, toont aan de hand van fragmenten uit Nederlandse documentaires hoe Nederlandse filmmakers zich verhouden tot gebeurtenissen in de wereld.

Installation view Once Upon a Time, ground floor. 2013, photo Peter Cox 3

De collectie

Kelder: 1904-1948 – ‘Burgerdeugd, kunst- en gemeenschapszin’ in Eindhoven rond 1936

De reis begint met het ontstaan van het Van Abbemuseum in 1936 en de situatie in Eindhoven in die tijd. Delen uit de regionaal georiënteerde verzameling van sigarenfabrikant en oprichter van het museum Henri Van Abbe worden getoond naast andere werken uit de periode tot en met de Tweede Wereldoorlog. Onze huidige tijd met een zich terugtrekkende overheid plaatst Van Abbe’s private initiatief in een nieuw daglicht.

Installation view Once Upon a Time, ground floor. 2013, photo Peter Cox 2

Begane grond: 1909-1975 – De moderne tijd in West-Europa en de Verenigde Staten

De begane grond is gewijd aan schilderijen, fotowerken, archiefmateriaal en documentatie uit de periode 1909-1975. In de kunstgeschiedenis is dit de periode van de avant-gardes en het modernisme. Er is aandacht voor de revoluties en oorlogen van de twintigste eeuw, de opkomst van de consumptiemaatschappij en het verzet daartegen, en de dominante rol van New York. De periode wordt afgesloten met aandacht voor enerzijds het verzet tegen traditionele normen en waarden eind jaren zestig en anderzijds de opkomst van de kunstmarkt. Belangrijke momenten en gebeurtenissen uit de geschiedenis van de kunst worden verrijkt en in een maatschappelijk perspectief geplaatst.

Installation view ground floor Once Upon a Time.... 2013, photo Peter Cox 4

Eerste verdieping: 1965 - 1985 – Tegenculturen en Doe-het-zelfarchief

Op de eerste etage, gewijd aan de periode 1965-1985, verkennen kunstenaars de gevolgen van de tegencultuur die zich vanaf 1968 ontwikkelde. Drop-outs, punk, feminisme en homorechten hadden niet alleen invloed op de esthetiek, maar ook op de ethiek van de kunst. Er ontstonden nieuwe vormen van verspreiding en participatie. Op deze verdieping is een ‘Doe-het-zelfarchief’ waarin bezoekers zelf de verrassende vormen van de kunst uit deze periode kunnen ontdekken en eigen presentaties voor anderen kunnen samenstellen. Prenten en objecten in oplage, kunstenaarsboeken, posters, dia’s, videowerken, LP’s en geluidstapes zijn hier samengebracht als in een depot. Ook is er een filmzaal met een wisselend programma. In twee projectruimtes op deze etage is er aandacht voor bijzondere ontwikkelingen in de kunst in deze periode.

Dan Perjovschi, drawings. Installation view Once Upon a Time, second floor. 2013, photo Peter Cox

Tweede verdieping: 1983 - nu – Globalisering

Het circuit op de grote bovenetage begint met het einde van het postmoderne tijdperk, gevolgd door de periode na 1989, waarin we ons vandaag de dag bevinden. Kunstenaars schenken aandacht aan nieuwe verbindingen en conflicten. Migratie, de opkomst van internet en nieuwe netwerken markeren de overgang naar de huidige situatie. Verschillende culturen en levensbeschouwingen komen met elkaar in contact, soms zijn dit heftige botsingen, soms versmelten ze moeiteloos.

Basement. Installation overview Once Upon a Time... 2013, photo Peter Cox

Derde verdieping: 1973 - 2006 – De geschiedenis slaat terug

In de smalle ruimte helemaal boven in het museum bevinden zich kunstwerken die zich ieder op hun eigen wijze uiteenzetten met het verstrijken van de tijd en de veranderende functie van ons erfgoed in de openbare ruimte. We zien documenten van een verloren tijd die wijzen op de vluchtigheid van het bestaan, maar ook perspectief bieden voor de toekomst.

Installation view Once Upon a Time, second floor. 2013, photo Peter Cox

Kunstenaars in de tentoonstelling

De tentoonstelling bevat werken van onder meer Alptekin, Appel, Baer, Beuys, Billing, Braque, Broodthaers, Chagall, Delaunay, Dibbets, Van Doesburg, Dumas, Fontana, Gestel, Gordon, Haacke, Hamilton Finlay, Heiman, Immendorff, Jonas, Jorn, Judd, Karamustafa, Kiefer, Klein, Kusolwong, LeWitt, Lissitzky, Mareschal, Mondriaan, Murtazaoglu, Muñoz, Nauman, Perjovschi, Picasso, Qiu, Rosler, Sasnal, Schwitters, Sluijters, De Smet, Solakov, Stella, Toorop, Ugay, Warhol, Weiner, Willink, Wulia en vele anderen.

ER WAS EENS...

de collectie nu

02/11/2013 - doorlopend