Aert Schouman de belangrijkste Nederlandse dierenschilder
Aert Schouman is de belangrijkste Nederlandse dierenschilder van de achttiende eeuw. Zijn aquarellen met exotische dieren behoren tot de mooiste die er ooit zijn gemaakt en worden tentoongesteld in het Dordrechts Museum. Paradijselijk genieten van de tentoonstelling Aert Schouman en de verbeelding van de natuur!
Verlichting
In het begin van de tentoonstelling krijg je gelijk al twee grote en prachtige behangsels te zien. Hieruit wordt duidelijk wat een meester Aert Schouman was in het schilderen van exotische vogels. De opdrachtgevers van deze werken waren vaak wetenschappers die dieren verzamelden, echte of opgezette. Dit kwam mede door de verlichting. Er was veel vraag en interesse naar feiten en wetenschap, hoe zagen de dieren er nou echt uit? De mensen hadden meestal de dieren nog nooit gezien en dus de kunstwerken van Schouman waren de eerste beelden van de dieren die ze te zien kregen. In de tentoonstelling is er een hoek ingericht die overeenkomt met vele huizen van dierenverzamelaars en wetenschappers. Een opgezette schildpad en alligator zijn te zien en op de tafel liggen boeken en een potje met slangen. Dit hoekje geeft het gevoel alsof je in de 18de eeuw bevindt en toont tegelijk ook een schilderij van Aert Schouman boven de haard.
Verder in de tentoonstelling is er een schilderij van een orang oetan. De meeste Orang Oetans overleden eigenlijk wel meteen, maar deze overleefde het 6 maanden. De eigenaars wisten niet wat ze hem te eten of drinken moesten geven en kreeg hij vooral aardbeien en zelfs wijn.
Exotische vogels
De meeste kunstwerken in de tentoonstelling bevatten exotische vogels, zoals de Goudfazant, roodsnaveltoekan en de ijsvogel. De meeste dierenschilders in zijn tijd hadden moeite met de houding en omvang van de vogels; het leek alsof ze naar achteren of voren zouden vallen door de verkeerde plaatsing of grootte van het dier. Echter, Schouman was hier bijzonder goed in. Het lijkt niet alsof ze vallen van het takje en de vogels zijn geschilderd gebaseerd op de werkelijke omvang. Om alles zo echt mogelijk eruit te laten zien, gebruikte hij echte of opgezette dieren. Elke kleine detail klopt; elk veertje heeft de goede kleur, grootte en plek. In meerdere van zijn schilderijen kan je zien dat hij dezelfde houding en vogel gebruikt, hieruit blijkt dat hij dezelfde opgezette dier heeft gebruikt.
Daarnaast was hij erg goed in het creëren van actie en spanning. Hierbij gebruikte hij vaak een hond, waardoor het lijkt alsof de vogels schrikken en weg willen vliegen. De emoties zijn goed te lezen op de gezichten van de vogels. Naast zijn vele kwaliteiten is Schouman ook bekend vanwege zijn kleurenpalet. Hij gebruikte vaak pastelkleuren en in zijn meeste werken worden een paar vogels geaccentueerd door felle kleuren.
Belangrijkste Nederlandse dierenschilder
Alle kunstwerken zijn fenomenaal, maar het absolute hoogtepunt is de kamerbeschildering van Willem V uit huis ten Bosch: het Vogel Cabinet. Deze beschilderingen zijn onlangs gerestaureerd en te bewonderen in een op maat gemaakte kamer. Alle dieren die geschilderd waren, hoorde bij de dierencollectie van Willem V. De horizon op de achtergrond is op ooghoogte geschilderd, waardoor het erg aangenaam is om naar te kijken. Hij heeft zelf niet lang kunnen genieten van het top stuk, want Lodewijk Napoleon nam Nederland in en had de doeken verwijderd, opgerold en ergens, gelukkig, bewaard. Deze kamerbeschildering is uniek voor de bezoeker, want het is nooit eerder tentoongesteld. Na de tentoonstelling zal het kunstwerk weer vertrekken naar het huis van de Koning en Koningin.
Veelzijdig
Naast exotische vogels maakte Aert Schouman nog veel meer! In de tentoonstelling zijn ook andere soorten kunstwerken te bewonderen. Zoals prints, glazen gegraveerd met een diamantenstift, waaiers, schilderijen van bloemen, zelfportretten, landschappen en zelfs schilderijen die hij nageschilderd had. Het kan zeker gezegd worden dat Aert Schouman veelzijdig was!
Tentoonstelling
Aert Schouman gebruikte vaak opgezette dieren als model. Het is daarom extra leuk dat er opgezette dieren worden tentoongesteld, hierdoor kan je zien dat de omvang en de details van de vogels kloppen. De tentoonstelling eindigt met het laatste zelfportret en tekening van Aert Schouman en hierdoor wordt het tropische avontuur mooi afgesloten. Als extra is er voor de kinderen, hoewel volwassenen het natuurlijk ook kunnen doen, de mogelijkheid om een eigen vogel te maken en op te hangen aan de muur. Het was geweldig om de gehele muur bekleed te zien met prachtige vogels. En als laatst wordt er een filmpje afgespeeld met kunstwerken van Aert Schouman die niet zijn tentoongesteld in het Dordrechts Museum. Er zijn 3 schermen in totaal, wat een leuk effect geeft. Aert Schouman was fenomenaal in het schilderen van vogels in prachtige kleuren. En hoewel hij veel leerlingen had, niemand heeft het niveau gehaald van Schouman. Het klopt helemaal: hij is de belangrijkste Nederlandse dierenschilder van de achttiende eeuw. De tentoonstelling is te bezoeken van 19 februari tot en met 17 september in het Dordrechts Museum. Begeef jezelf in een tropisch land met allerlei prachtige dieren! Afbeelding header: Uitsnede | Aert Schouman, De menagerie van prins Willem V, behangsel met exotische dieren en op de achtergrond het Huis ten Bosch, 1788, olieverf op doek, 280,5 x 357,4 cm, Den Haag, Staat der Nederlanden/ Koninklijke Verzamelingen (Huis ten Bosch)
